‘Mijn winterdip verdween als sneeuw voor de zon. Ik ben echt heel enthousiast’, zegt de podcastmaker tegen me nadat hij enkele maanden ervaring heeft opgedaan met rood-lichttherapie. Hij ontdekte het licht door ons goedbeluisterde gesprek en vindt het dagelijkse lichtbad een openbaring. ‘Als ik voor mijn full body-paneel heb gestaan, maakt het niet uit wat voor weer het is. Je hebt de hele dag het gevoel dat je in de zon hebt gestaan’. Ik herken wat hij zegt – rood-lichttherapie is een geweldige uitvinding, een besef dat groeit tijdens de donkere herfst- en wintermaanden.

Het donkere deel van het jaar levert soms winterdips op of erger, gedeprimeerde en soms zelfs depressieve gevoelens, waar veel mensen mee zitten. Juist vanwege de omvang van deze problemen is er veel onderzoek naar verricht. Een deel van de oplossing werd gevonden in rood-lichttherapie.

Lees ook van Daan de Wit
– Rood licht – Het beste van de zon
– Bijna infrarood licht: de onzichtbare, maar helend helft van het zonlicht
– Rood-lichttherapie voor een jongere huid
– Rood licht – zo houdt het je huid jong en stralend
– Hoe rood licht sporters ondersteunt met meer kracht en versneld spierherstel
En lees van Pim Christiaans
– Licht dat je mooier, slimmer en jonger maakt
– De genezende kracht van rood licht
– Behandeling met rood licht maakt gezicht jonger

Leven in het donker of leven met licht

Wat is rood-lichttherapie? Heel concreet betekent het dat je dagelijks zo’n tien minuten doorbrengt in een onvoorstelbare hoeveelheid rood licht, afkomstig van een paneel of een bed dat speciaal hiervoor ontworpen is. Een bijkomstig effect is dat het aangenaam warm is, wat maakt dat je nog meer het gevoel hebt er even helemaal uit te zijn, uit de donkere, natte en koude herfst- en winterdagen. Ook al is het maar tien of twintig minuten per dag, toch is dat vaak al genoeg om de druk te verlichten.

Die druk kan in landen als bijvoorbeeld Zweden of Noorwegen nog hoger zijn, maar ook op onze breedtegraad is het vaak al best pittig. Ga maar na, waar is het licht dat een mens zo nodig heeft als hij de deur uit gaat terwijl

het nog donker is, urenlang doorbrengt in kunstlicht onderweg en op kantoor, naar huis terugkeert als het alweer donker is, dan thuiskomst in kunstlicht en slaapt in een donkere slaapkamer? Een mogelijke oplossing voor deze situatie kan liggen in een relatief nieuwe uitvinding: rood-lichttherapie.

Een stralende zomerdag in een winterse slaapkamer

De mens is volkomen ingesteld op licht, lucht en water. Die laatste twee lukken vaak wel, maar voldoende licht is regelmatig een probleem. In de zomer is het probleem iets minder, maar dan is het vaak te warm om uitgebreid in de zon te zitten en moet je oppassen voor huidveroudering. Wat nu als dat anders kan? Wat als je op ieder moment van het jaar, ook tijdens de donkere dagen, het gevoel kan hebben een stralende zomerse dag mee te maken? Alsof je de gordijnen opengooit en ineens baadt in het licht? Dat heeft ten eerste een psychologisch effect dat niet alleen prettig, maar ook erg nuttig is. Maar meer nog kan het bijdragen aan je lichamelijke gezondheid.

Kwaliteit en kwantiteit

Wit licht is niet waar het hier over gaat. Dat licht is soms deel van de bekende SAD-lampen, de anti-depressielichten. Hier hebben we het over een ander deel van het lichtpectrum. Het is licht dat niet alleen veel kwantiteit brengt (het is echt bijzonder veel licht), maar ook kwaliteit. Het is namelijk in staat twee belangrijke dingen te doen. Ten eerste is het in staat de lichaamscellen op te laden. Krachtige cellen draagt bij aan een krachtige gezondheid. Ten tweede zorgt het voor een toename van de melatonine in de cellen. Deze twee eigenschappen vormen een krachtig duo, heeft de wetenschap ontdekt.

Wetenschappelijk onderzoek naar rood licht is ruim voorhanden. In een eerdere fase werd gekeken naar de vraag of het rode licht voordelen bood, of het zo gezondmakend was als werd beweerd. Toen de helende eigenschappen van het licht eenmaal waren vastgesteld, kwam de vraag centraal te staan hoe het mogelijk was dat het licht zo gezondmakend is. Hoe kan het dat rood licht uit een paneel helende effecten heeft op lichaam en geest? Al dit onderzoek leidde tot kennis, onder meer over de invloed van het rode licht op ons gemoed in het algemeen en winterblues in het bijzonder. Een van de mensen die zich in dit onderwerp heeft verdiept is de Amerikaanse biohacker Ari Whitten.

Je brein voeden met licht

Ari Whitten is de auteur van het boek The ultimate guide to red light therapy. Hij pakt er verschillend onderzoek bij en concludeert op basis daarvan – de voetnoten levert hij erbij – dat rood-lichttherapie een veelbelovende aanpak kan zijn van diverse vormen van depressie. Dat dit zo is heeft deels te maken met de invloed van het licht op de mitochondriën. Deze energiecentrales van de cellen worden gevoed door het rode licht. Ons brein bevat opvallend veel mitochondriën. Al had iemand maar één hersencel (je kent vast wel zo iemand) dan is er al sprake van zo’n twee miljoen mitochondriën. Maal ongeveer 86 miljard neuronen in het brein van de gemiddelde mens en je komt op een erg grote hoeveelheid mitochondriën die het zonder voldoende licht best zwaar kunnen hebben. Het begint er steeds meer op te lijken dat je je brein kunt voeden met licht.

In 2016 gebeurt er iets interessants. Dan stellen wetenschappers een review op die al het onderzoek samenvat naar rood-lichttherapie. Zij concluderen dat deze vorm van therapie veelbelovend is en dat meer onderzoek gewenst is. Harvard-professor Michael Hamblin is een van de wetenschappers die meeschrijft aan de review. Dat Hamblin veel weet over rood-lichttherapie is mede het gevolg van het feit dat hij er zelf onderzoek naar doet. Hij wordt aangehaald in het boek The Scientific Approach to Near-Infrared and Red Light Therapy, van Sandra Moore. Zij schrijft dat Hamblin en zijn collega-wetenschappers uitleggen dat rood-lichttherapie werkt ‘omdat het de mitochondriën in de cellen stimuleert bij de aanmaak van meer ATP, de energie voor cellulaire activiteit.’ Moore citeert Hamblin nogmaals als hij het heeft over rood-lichttherapie: ‘Je bevordert je metabolisme, ATP, zuurstofconsumptie, hersenactiviteit en de bloedstroom in de hersenen. Ook stimuleer je de aanmaak van nieuwe hersencellen en nieuwe connecties tussen bestaande hersencellen. Deze twee processen gaan over neuroplasticiteit, het vermogen van het brein om zichzelf te reorganiseren en te repareren.’ Hamblin heeft ook nagedacht over hoe het kan dat de kwaliteit van ook andere delen van het lichaam, zoals lymfe- en zenuwstelsels, erop vooruitgaan met het licht. Dat heeft te maken met het bloed. Bloed verspreidt zich binnen een minuut door het hele lichaam. Met rood licht beschenen bloed neemt zijn krachtige eigenschappen mee het lichaam in.

Verlichting bij depressie

De Amerikaanse arts Paige Roberts werkt met atleten van wie sommigen lijden aan een depressie, als gevolg van een blessure. De depressie is een manier van het lichaam, legt Roberts uit, om zo goed mogelijk om te gaan met blessures. Toch willen de atleten iets doen aan hun depressieve staat, wat dankzij Roberts ook lukt, beschrijft Stephanie Hallett in haar boek Healing with red light therapy. Roberts gaat naar de kern, de menselijke cel en de energiecentrales daarin, de mitochondriën. Die worden in opdracht van Roberts met pulserend rood licht opgeladen. Gevolg hiervan is een versnelde heling van de blessures, waarna de lichamen van de atleten reageren door de depressies te verlichten.

Terug naar Stephanie Hallet, zij haalt nog een ander interessant punt aan, namelijk dat van de slaap. Dat is een onderwerp dat voor iedereen belangrijk is, maar zeker voor mensen die gedeprimeerd zijn of te kampen hebben met depressie. Hallett citeert onderzoek waarbij vrouwelijke atleten centraal stonden die zich dagelijks laten beschijnen door full body rood-lichtpanelen. Bleek dat het licht aantoonbaar goed was voor hun melatonine-aanmaak en daarmee voor hun slaap en daarmee voor hun sportprestaties. De eerder genoemde Paige Roberts kent de kwaliteiten van rood licht en gebruikt het privé om haar slaap te bevorderen.

Bronnen
– Ari Whitten – The ultimate guide to red light therapy
– Stephanie Hallett – Healing with red light therapy
– Sandra Moore – The Scientific Approach to Near-Infrared and Red Light Therapy
– P. Cassano – Review of transcranial photobiomodulation for major depressive disorder: targeting brain metabolism, inflammation, oxidative stress, and neurogenesis, Neurophotonics, doi: 10.1117/1.NPh.3.3.031404.
– Jordan Fallis – The Brain and Mental Health Benefits of Low-Level Laser Therapy (LLLT) & Photobiomodulation